Kitap dedektifiyiz

Geçtiğimiz haftalarda 92.si düzenlenen Oscar ödüllerinde “en iyi belgesel film” ödülünü “American Faktory”,Türkçe telaffuzuyla “Amerikan Fabrikası” filmi aldı. Söz konusu filmin yapım şirketi: “Participant” Prodüksiyon firması ise “Higher Ground Productions” 2019 yılının Ağustos ayında Netflix’de yayınlanmaya başlayan belgesel filmin konusuna gelmeden önce bu yazıda filmin “sınıf savaşını” direk ilgilendirdiği için yöntemsel olarak parça parça üzerinde durulmasının doğru olduğunu belirtmekte yarar var. Bu yüzden filmden bazı görüntüleri aktarıp daha sonra yorumlarımı söyleyeceğim. Bu yönüyle film için fazlaca spoiler olacağını baştan belirteyim. Öncelikle Amerikan Fabrikası’nda hiçbir şekilde kurgu olmadığını bilmemizde yarar var. Film, 2008 yılında Ohio eyaletinin Dayton kentinde Amerika sermayeli General Motors’a ait bir fabrikanın kapanmasıyla beraber yüzlerce kişinin işsiz kalması görüntüsüyle başlıyor. 2014 yılında ise fabrikanın inşaatını otomotiv camı üreten Çin serma

Araştırmasının ve hazırlık aşamasının Onur Bütün tarafından yapıldığı “Marx’ın işçi anketi” isimli kitap, Ayrıntı yayınlarından 2018 yılında basıldı. Söz konusu kitabın  konusu başlığından  anlaşıldığı gibi Marx’ın işçi sınıfına doldurtmak istediği bir anket. Ama sadece bunu demek de kitap hakkında  yavanlık yaratır. Kitap, anketin Marx tarafından neden yapılmak istendiğini açıklamasının yanında aynı zamanda neden işçi sınıfını seçtiğini, seçtiği sınıfın anketin çıkacağı döneme kadar hangi koşullardan hangi koşullara geldiğini, tüm bunların ışığında da hangi amaç ile bu anketi kullanmak istenildiğini, başka bir deyişle anket sonuçlarından elde ettiği veriler ile neler yapılmak istendiğini, anket bitiminde hedeflenenlerin ne kadar başarılı olup olmadığını anlatıyor. Yetmiyor, birde üstüne söz konusu bu anketin türkçeye kazandırılması sırasında hangi maceralardan geçtiğini anlatıyor.  1880 yılında basılmış olan anket üzerine ivedilikle araştırmalarını yaptığı belli olan Bütü